OVER ONS
In 2022 bestaat het Koninklijk Theatergezelschap Kunst en Geest 77 jaar. Opgericht in 1945 bracht het theatergezelschap reeds meer dan 100 toneelstukken op diverse locaties. Sinds 1991 hebben zij hun vaste stek in De Krekke. In een tijdspanne van 75 jaren schreef Kunst en Geest toneelgeschiedenis.
Patronaatstoneel, van 1945 tot 1965
Zoals in vele parochies bestond ook in het vooroorlogse Westerlo het patronaatstoneel. Het was een onderdeel van een complex aan parochiale verenigingen. Na Wereldoorlog Twee, op 24 november 1945, stichtten enkele jonge en gedreven mensen een zelfstandige toneelgroep en noemden die Kunst en Geest. De band met de parochie was sterk: er was een deken-proost en de leden moesten goede parochianen zijn. In die tijd mochten alleen mannen toneel spelen. Pas in 1970 kwamen de eerste actrices erbij.
Helemaal in de geest van de tijd werden die eerste jaren stukken opgevoerd als ‘Robrecht van Vlaanderen’, ‘Barabas’, ‘De koopman van Venetië’.
In de periode 1950-1960 oogstte de kring enorm succes met ‘Waar de ster bleef stille staan’ van Felix Timmermans en de klucht ‘Pekdraad en miljoenen’. Die klucht werd meer dan twintigmaal opgevoerd, zowel in Westerlo als in de omliggende dorpen. Destijds speelde Kunst en Geest sommige stukken ook in Houtvenne, Lier, Geel, Oevel, Veerle, enz. De opbrengsten dienden niet om het toneel zelf te verbeteren, maar werden aangewend voor een reis naar de Heilige Bloedprocessie in Brugge, een bijdrage voor de nieuwe kerkklokken, steun aan het Rode Kruis, …
Een kruis over Kunst en Geest?
Met de opvoering van ‘Het Noorderlicht’ in 1961, ging ook voor Kunst en Geest het licht uit, want in de periode 1962-1968 werd er geen toneel meer gespeeld; de opkomst van de televisie was er niet vreemd aan.
Alleen in 1965 werd, samen met het Sint-Lambertuscollege, ‘Hotel Prison’ nog opgevoerd.
Voorlopers in amateurtoneel, 1969-1989
Op 3 januari 1969 blies een beperkt groepje ex-spelers de kring nieuwe leven in en het herboren Kunst en Geest hervatte de activiteiten met het succesverhaal ‘Pekdraad en miljoenen’.
Vanaf dan veranderde er veel: dames kwamen meespelen, het bestuur verjongde, het technische (licht, geluid, decor) kreeg meer aandacht. Maar vooral de intrede van beroepsregisseurs zoals Fred Robion van de KVS Brussel luidde een nieuw tijdperk in. Hij regisseerde ‘Eén vloog over het koekoeksnest’. Andere beroepsregisseurs die met Kunst en Geest werkten zijn o.a. Marnix Verduyn, Hugo Danckaert, Pol Goossen, Brigitte De Man, Marc Stroobants, Rudi Delhem, Gunther Samson, Stijn van de Wiel, Wim Van de Velde, Geert De Smet, Hans Royaards, …
Kunst en Geest werd op die manier een voorloper in het Vlaamse amateurtoneel.
Heerlijke jaren in Bergom, 1971-1990
De kring kon echter niet meer in de parochiezaal terecht omdat die verhuurd was aan een hemdenfabriek. Noodgedwongen week men uit naar de zaal van het Sint-Vincentiusinstituut of de turnzaal van Sint-Lambertus. Geen van beide zalen was echt geschikt voor toneel en aangezien de gemeente nog geen eigen zaal had, zocht K&G haar heil in de parochiezaal in het naburige Bergom (Herselt).
Het was een heerlijke periode: de kring werd bekend in heel de Kempen en won enkele belangrijke theaterprijzen. Daarmee kwam de lat erg hoog te liggen.
Een eigen theaterzaal
In 1986 hield het jeugdhuis ‘De Krekke’ op te bestaan en dus kwam de oude Westelse parochiezaal leeg te staan. Bij Kunst en Geest rijpte een ambitieus plan: een eigen theaterzaal.
In die Krekke-jaren was de kring ook succesvol in het Koninklijk Landjuweel en in het Vondeljuweel (nu de Gouden Handjes).
Drie theatergroepen
In 1995 kreeg Kunst en Geest, wegens haar vijftigjarig bestaan, de gevleugelde naam van Koninklijk Theatergezelschap Kunst en Geest. Belangrijker dan de naam was de dynamiek die eigen was aan het gezelschap. Uit de schoot van K & G ontstond ‘De THEATERMAKERIJ’, een jeugdtheatergroep (ca. 14 – ca. 18 jaar) die jaarlijks en met een professionele regisseur een productie op de planken zet.
En ook jongere kinderen komen in Westerlo aan hun trekken. Reeds in de Bergomperiode werden twee kinderproducties gebracht. In een recenter verleden presenteerde K & G twee uiterst succesvolle kinderproducties. (Elvina en de Draak in 2012, Amarantha in 2017). In de toekomst blijft de kring jonge kinderen op de planken brengen.
Het jaar 2020 is voor Kunst en Geest een jubileumjaar. De toneelkring bestaat dan 75 jaar. In het seizoen 2020-2021 zet ze alle zeilen bij en kan het publiek genieten van de volwassen theatergroep, de jeugd van De THEATERMAKERIJ en van een kinderproductie.
Cijfers
Kunst en Geest mag zich gelukkig prijzen met haar zeer trouwe publiek. Per productie varieert het bezoekersaantal tussen 1.000 en 4.500 toeschouwers.
Tot 2018 werden 101 stukken gespeeld (hernemingen niet meegeteld): 19 in de oude parochiezaal van Westerlo, 3 in de Sint-Lambertusscholen, 29 in de parochiezaal van Bergom en 50 in De Krekke.
De THEATERMAKERIJ speelde 14 stukken, de kinderen 4.
De kring wil jaarlijks 2 volwassenproducties en een jeugdproductie presenteren en met een interval van enkele jaren regelmatig een kinderproductie.
